Gdy dziecko słyszy tych 6 zdań, od razu zaczyna słuchać. Wreszcie przestaniesz powtarzać 100 razy

Mam poczucie, że rodzice ciągle szukają sposobów, aby skłonić swoje dzieci do słuchania. Wielu z nas za bardzo skupia się jednak na próbach namówienia dzieci do posłuszeństwa w danej chwili, zamiast budować prawdziwą, długoterminową współpracę.

Tymczasem, „kiedy regularnie chronisz godność swojego dziecka, sprawiasz, że czuje się bezpiecznie i przestrzegasz granic, słuchanie staje się naturalnym rezultatem” − pisze dla cnbc.com Reem Raouda, twórczyni FOUNDATIONS − przewodnika dla rodziców, oraz wiodący głos w dziedzinie świadomego rodzicielstwa.

Dlaczego słowa zmieniają więcej niż kary i nagrody

Jako mama wiem, jak frustrujące bywa codzienne powtarzanie: „Posprzątaj”, „Załóż buty”, „Przestań”. Niby proste polecenia, a efekt taki, że nerwy puszczają obojgu − rodzicowi i dziecku. Dopiero kiedy odkryłam, że zamiast stawiać żądania, mogę budować więź, zrozumiałam, o co w tym wszystkim chodzi. Te zdania okazały się kluczem – prostym, a jednocześnie niesamowicie skutecznym.

I co bardzo ważne − te słowa to nie magiczna sztuczka. One pomagają budować nić porozumienia oraz zaufanie, które będzie procentować latami, a może nawet przez całe życie. Ta szczególna więź sprawia, że dziecko słucha rodzica w sposób naturalny, nie ze strachu czy dla korzyści. To diametralna różnica.

1. „Wierzę ci”

To zdanie działa jak balsam. Dziecko słyszy, że mu ufam i nie podważam jego wersji wydarzeń. Wcześniej zdarzało mi się pytać: „Na pewno tak było?” albo „Nie przesadzasz?”. Wtedy maluch natychmiast zamykał się w sobie. Kiedy mówię: „Wierzę ci”, widzę, jak od razu opada napięcie. To podstawa zaufania – a bez niego trudno o prawdziwe słuchanie.

Kiedyś syn wrócił z podwórka i opowiadał, że kolega zabrał mu piłkę, pierwsza myśl, jaka mi się nasunęła, to: „Może sam coś nabroił?”. Zatrzymałam się jednak i powiedziałam tylko: „Wierzę ci”. Zobaczyłam, jak jego twarz się rozjaśniła. Nie musiał już udowadniać swojej racji, bo wiedział, że mu ufam. To zdanie daje dziecku poczucie, że jego słowa mają wagę.

2. „Rozwiążmy to razem”

Zamiast stawiać dziecko w roli winnego, stawiam je po swojej stronie. To magiczne przejście z „ty kontra ja” na „my kontra problem”. Kiedyś myślałam, że dziecko musi samo odkryć konsekwencje. Teraz wiem, że wspólne szukanie wyjścia uczy współpracy i daje poczucie bezpieczeństwa. Dziecko nie walczy ze mną, tylko razem szukamy sposobu, jak wybrnąć z trudnej sytuacji.

Całkiem niedawno moja córka potknęła się rano przy zakładaniu butów i zamiast ubierać się dalej, rzuciła je na podłogę, krzycząc, że nie idzie do szkoły. Kiedyś pewnie odpowiedziałabym: „Przestań marudzić, zakładaj buty”. Wtedy jednak usiadłam obok i powiedziałam: „Rozwiążmy to razem”. I zamiast kłótni, miałyśmy wspólne sznurowanie, rozmowę, a do szkoły wyszła spokojna.

3. „Masz prawo się tak czuć, jestem obok”

Ile razy słyszeliśmy od dorosłych: „Nie płacz”, „Nie przesadzaj”? Sama też tak mówiłam. A przecież emocje dziecka są prawdziwe i ważne. Kiedy pozwalam na płacz, złość czy smutek, pokazuję, że to naturalne.

Zdanie „Masz prawo się tak czuć, jestem tu z tobą” daje dziecku przestrzeń na emocje i jednocześnie pewność, że nie zostanie samo. Paradoksalnie – im bardziej pozwalamy czuć, tym szybciej maluch wraca do równowagi.

4. „Słucham cię, opowiedz, co się stało”

To zaproszenie do rozmowy, a nie przesłuchanie. Dziecko słyszy, że jego perspektywa ma znaczenie. Dzięki temu otwiera się i mówi więcej, niż kiedykolwiek bym się spodziewała. Zamiast zgadywać, co poszło nie tak, naprawdę poznaję jego historię. To zdanie uczy też dziecko, że jego głos jest ważny i warto mówić o tym, co przeżywa.

Pamiętam dzień, kiedy córka wróciła z przedszkola naburmuszona i nic nie chciała mówić. Zamiast pytać w kółko „Dlaczego jesteś taka obrażona?”, usiadłam i powiedziałam spokojnie: „Słucham cię, możesz mi opowiedzieć, co się stało”. Po chwili wyjaśniła, że koleżanka nie chciała się z nią bawić. Ten prosty komunikat otworzył drzwi do rozmowy.

5. „Jestem po twojej stronie”

Nic tak nie wzmacnia więzi, jak poczucie, że ktoś stoi za nami murem. Kiedy mówię: „Jestem po twojej stronie”, dziecko nabiera odwagi. To zdanie sprawia, że nie boi się przyznać do błędów, bo wie, że nie zostanie ocenione, tylko dostanie wsparcie. Buduje pewność siebie i zaufanie, które zostaje na całe życie.

Co byście zrobili, gdyby dziecko przyszło do was i powiedziało, że właśnie rozlało sok na biurko i zalało zeszyty? Wyobrażam sobie, że jeszcze parę lat temu moje dzieci spodziewałyby się kary i próbowały ukryć swoje „przewinienie”.

Ale ostatnio w takiej właśnie sytuacji wzięłam głęboki oddech i powiedziałam: „Rozumiem, każdemu może się zdarzyć, sprawdźmy, jak to wspólnie posprzątać”. Dosłownie widziałam, jak kamień spada synowi z serca. Dzięki temu zobaczył, że błędy można naprawić, a nie ukrywać. To zdanie daje dziecku poczucie wsparcia zamiast lęku.

6. „Nieważne, co się stało, zawsze jestem z tobą”

To fundament relacji. Dziecko wie, że nie musi zasługiwać na moją miłość ani spełniać warunków, by czuć się akceptowane. To zdanie daje poczucie bezpieczeństwa, którego nie zastąpi żadna nagroda ani kara. Dzięki temu łatwiej przychodzi mu otwartość i chęć do współpracy.

Gdy syn wrócił kiedyś do domu z informacją, że dostał jedynkę, wyraźnie bał się mojej reakcji. Usiedliśmy i powiedziałam mu wtedy: „Czy masz piątki, czy jedynki, ja zawsze jestem z tobą”. Przytuliliśmy się i dopiero wtedy odważył się opowiedzieć, jak bardzo się stresował na sprawdzianie. Emocje puściły. To jedno zdanie i moja bliskość dały mu pewność, iż miłość rodzica nie zależy od ocen czy zachowania.

Te zdania naprawdę działają

Kiedy zaczęłam stosować te proste słowa, w domu zrobiło się spokojniej. Nie muszę powtarzać wszystkiego sto razy. Dzieci nie słuchają dlatego, że się boją, ale dlatego, że czują, iż jesteśmy drużyną. A ja mam poczucie, że uczę ich tego, co sama chciałabym usłyszeć jako dziecko – że są ważni, że ich emocje mają sens i że zawsze mogą na mnie liczyć.

Zobacz też: Matki tylko narzekają? A może wmówiono im, że szczęście to matcha na Zbawixie