Na spacerze dziecko znalazło palce umarlaka. Jest ich coraz więcej, a Lasy Państwowe uspokajają

Krótki wypad w Sudety na weekend przyprawił nas o dreszcze. Gdy moje dziecko nagle zatrzymało się i wskazało ziemię, nie spodziewałam się, co zobaczę. Z mchu i liści wystawało coś czarnego, zgiętego i dziwacznie przypominającego ludzkie palce. Całość wyglądała jak dłoń próbująca wydostać się spod ziemi.

To, co początkowo wywołało panikę i dreszcz niepokoju, okazało się jednak zjawiskiem całkowicie naturalnym. Zamiast szczątków ludzkich, na które wskazywał wygląd, były to tzw. palce umarlaka – grzyb o łacińskiej nazwie Xylaria polymorpha.

Czym jest próchnilec maczugowaty? Grzyb, który wygląda jak ręka z grobu

Palce umarlaka to potoczna nazwa próchnilca maczugowatego. To grzyb, który naturalnie występuje w polskich lasach. Jego charakterystyczny wygląd sprawia, że jest często mylony z czymś znacznie bardziej niepokojącym. Owocnik tego grzyba ma kształt maczugi – jest wydłużony, nierówny, lekko zgięty. Z czasem jego kolor zmienia się z brązowego na czarny, a powierzchnia staje się matowa i chropowata.

Grzyb ten rośnie w kępach, często po pięć owocników w jednej grupie, co dodatkowo potęguje iluzję ludzkiej dłoni wystającej spod ziemi. Najczęściej wyrasta z pniaków, gałęzi lub szczątków drzew przykrytych ściółką leśną. To właśnie dlatego może wyglądać tak złowieszczo.

Nie jest to nowo odkryty gatunek. Próchnilec został po raz pierwszy sklasyfikowany w XVIII wieku, a swoją obecną nazwę naukową otrzymał w 1835 roku. Należy do grupy grzybów powodujących próchnienie drewna.

Gdzie występują palce umarlaka? Sudety i Karpaty pełne niespodzianek

Grzyb Xylaria polymorpha występuje niemal na wszystkich kontynentach – z wyjątkiem Afryki i Antarktydy. W Polsce jego obecność jest szczególnie zauważalna w lasach liściastych, głównie na terenach górskich. Sudety i Karpaty to miejsca, gdzie spacerowicze coraz częściej napotykają ten osobliwy i niepokojąco wyglądający grzyb.

Okres jego występowania obejmuje miesiące od wiosny do jesieni. Rośnie przede wszystkim w lasach liściastych, ale można go znaleźć także w parkach i zaroślach. Ze względu na to, że owocniki pojawiają się nisko przy ziemi, często są ukryte wśród liści, co zwiększa element zaskoczenia podczas spacerów.

Czy palce umarlaka są groźne? Lasy Państwowe rozwiewają wątpliwości

Choć wygląd próchnilca maczugowatego może przyprawić o gęsią skórkę, Lasy Państwowe uspokajają: nie ma się czego obawiać. To tylko grzyb. Nie jest trujący, ale też nie należy do gatunków jadalnych. Jego wygląd skutecznie zniechęca do jakichkolwiek prób spożycia.

„Nie ma się czego bać − w rzeczywistości to po prostu #grzyb z rodzaju #Próchnilec, a dokładniej jego bardzo osobliwe w formie owocniki, potocznie zwane #PalceUmarlaka” − czytamy we wpisie Lasów Państwowych na portalu X.

Jako grzyb niejadalny, palce umarlaka nie mają zastosowania kulinarnego. Nie są jednak również niebezpieczne przy przypadkowym kontakcie. Ich obecność w lesie nie stanowi zagrożenia ani dla ludzi, ani dla zwierząt.

Zaskakujący wygląd próchnilca maczugowatego sprawia, że stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych przykładów „strasznych” grzybów w Polsce. Jego obecność w lasach Sudetów i Karpat to jednak nie powód do lęku – ale raczej fascynujący dowód na to, jak niezwykła potrafi być przyroda.

Źródło: X/Lasy Państwowe, Onet

Zobacz też: Smutna prawda o szkolnych świetlicach. „Te dzieci nigdy nie polubią szkoły”